KỸ NĂNG SỐNG CẦN THIẾT CHO HỌC SINH THCS
Trẻ em như búp trên cành,
Biết ăn, biết ngủ, học hành là ngoan;
(Hồ Chí Minh)
Trẻ em không chỉ cần người lớn cho ăn ngon, mặc đẹp. Trong quá trình phát triển và hình thành nhân cách của trẻ, việc được quan tâm, bồi dưỡng về mặt tinh thần đôi khi còn qua trọng hơn nhiều so với vật chất. Ngay cả khi bạn có thể thuê cho con mình những gia sư, giáo viên tốt nhất, thì việc có bố mẹ quan tâm, chia sẻ, định hướng là điều không thể thiếu đối với sự trưởng thành của trẻ. Việc định hướng này sẽ quyết định 60-70 % sự thành công và tính cách sau này của trẻ.
Học sinh THCS (12-16 tuổi) là lứa tuổi có nhiều thay đổi mạnh mẽ về thể chất, sức khỏe và tâm sinh lý. Tuổi dậy thì các em dễ thay đổi tình cảm, hành vi, chóng vui chóng buồn. Dưới đây là những kĩ năng sống cần thiết cho học sinh trung học cơ sở.
*) 10 nhóm kỹ năng sống cần thiết cho học sinh THCS
1. Kỹ năng tự phục vụ bản thân
2. Kỹ năng xác lập mục tiêu cuộc đời
3. Kỹ năng quản lý thời gian hiệu quả
4. Kỹ năng điều chỉnh và quản lý cảm xúc
5. Kỹ năng tự nhận thức và đánh giá bản thân
6.Kỹ năng giao tiếp và ứng xử
7. Kỹ năng hợp tác và chia sẻ
8. Kỹ năng thể hiện tự tin trước đám đông
9. Kỹ năng đối diện và ứng phó khó khăn trong cuộc sống
10 Kỹ năng đánh giá người khác.
Mâu thuẫn giữa ý muốn thoát khỏi sự giám sát của bố mẹ, muốn khẳng định mình trong gia đình lẫn ngoài xã hội với ý thức “các em vẫn còn là trẻ con” trong suy nghĩ của các bậc cha mẹ, thầy cô đã nảy sinh những xung đột mà các em chưa được trang bị kỹ năng cần thiết để ứng phó và giải quyết. Đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng phạm pháp ở thanh thiếu niên, đặc biệt ở độ tuổi THCS, ngày càng gia tăng đến mức độ đáng báo động trong xã hội.
*) Kỹ năng sống cần trang bị cho lứa tuổi thiếu niên là những kĩ năng nào?
Thật bất ngờ khi có sự khác biệt giữa danh mục chọn lựa các kỹ năng sống giữa học sinh và các chuyên gia cùng các thầy cô đang giảng dạy tại bậc THCS. Tuy nhiên, sự khác biệt này là do sự sắp xếp mức độ quan trọng của các kỹ năng theo thứ tự ưu tiên. Kết hợp 10 nhóm kỹ năng sống cần thiết cho học sinh THCS (do các nhà nghiên cứu, quản lý, giáo viên thiết lập) và kết quả khảo sát những kỹ năng được học sinh cho là cần thiết với các em, đề tài tập trung nghiên cứu bốn nhóm kỹ năng mềm thiết yếu dành cho học sinh:
(1) Nhóm kỹ năng tự nhận thức bản thân (tổ chức trò chơi Tôi là ai trong giờ sinh hoạt giáo viên chủ nhiệm).
(2) Nhóm kỹ năng giao tiếp, ứng xử
(3) Kỹ năng hợp tác và chia sẻ (bài tập kỹ năng làm việc nhóm và giải quyết xung đột trong học đường).
(4) Nhóm kỹ năng phân biệt hành vi hợp lý và chưa hợp lý (phân biệt hành vi dũng cảm và liều mạng, hành vi yêu thương và lạm dụng tình dục...).
*) Rèn kỹ năng sống cho con bằng cách nào?
1. Không áp đặt trẻ
2. Tự lập
3. Cho trẻ trải nghiệm và làm quen với môi trường bên ngoài ngay từ khi còn nhỏ
4. Cho trẻ tập luyện thể thao từ nhỏ
5. Coi trọng giáo dục đạo đức trong gia đình
6. Lắng nghe và trò chuyện cùng con